Kritische blik
Dit is de negatieve impact van online bestellen (en zó kan het duurzamer)

Dit is de negatieve impact van online bestellen (en zó kan het duurzamer)

Als er één ding is waar ik deze maand ongelukkig van word, is het de mate waarin we tegenwoordig online bestellen en retourneren. Veel mensen zijn zich totaal niet bewust van de impact van de enorme hoeveelheid pakketjes die ze online bestellen, op zowel de planeet, pakketbezorgers als onze eigen gemoedsrust. Hoe zit dat precies? En hoe kan het duurzamer?

 

Een bol.commetje hier, een H&M’etje daar, een pak stiften of een boek… het is inmiddels normaal dat we alles binnen een paar clicks in huis hebben. Het liefst gratis en met next day delivery, gewoon omdat het kan. In 2020 werden er in Nederland 778 miljoen pakketten verstuurd (ten opzichte van 576 miljoen in 2019), dat is 45 pakketten per inwoner! 44% van alle bestelde kleding gaat weer retour, volgens NPO Kennis. Sterker nog: Nederland blijkt Europees koploper in het terugsturen van online bestellingen. Dat zijn láng niet altijd items die we nodig hebben, of die niet op een duurzamere, lokale manier verkrijgbaar zijn.

 

Ook bij mij lagen er 7 jaar geleden wekelijks pakketjes van fast fashiongiganten op de mat. Vaak bestelde ik heel veel, zodat ik alles lekker thuis kon passen en de paar leukste items kon houden. De rest stuurde ik gewoon weer terug. Het was toch gratis, wat kon mij het schelen? Duurzaamheid interesseerde me niet, hoewel ik echt wel wist dat er elke keer een busje moest rijden voor mijn gretige consumeergedrag. Of een vliegtuig; we bestellen namelijk steeds verder weg. Dat is vaak nog goedkoper ook: met een jurk van €5 op Ali Express (inclusief verzendkosten!) of een drie-euro-topje van Shein kan zelfs Primark niet concurreren.

 

 

 

 

 

De impact van online bestellen en al onze pakketjes op de planeet

 

Maar elke bestelling heeft impact, onder andere uit de CO2-uitstoot van vervoersmiddelen. En hoe sneller we een bestelling willen hebben, hoe minder efficiënt (bijvoorbeeld) een busje wordt gevuld en hoe hoger de impact per bestelling. Hoe groter en zwaarder je pakket, bijvoorbeeld omdat je meerdere maten bestelt, hoe meer ruimte en gewicht het inneemt: ook extra impact. Dan is er nog de enorme schaal waarop retourneringen vernietigd worden. Vaak is het voor merken namelijk interessanter om een retourzending direct te vernietigen, dan om het terug in te pakken en opnieuw in de webshop te zetten. Dat laatste kost webshops gemiddeld ruim €8, blijkt uit de Tegenlicht-aflevering Op Volle Retouren. Dit zijn kosten die óf op de schouders van kleinere ondernemers drukken, óf door grote fast fashionmerken ergens anders in het proces terug verdiend worden. Wie dat betaalt? De zwakste schakels natuurlijk: de aarde en de makers.

 

Ook pakketbezorgers lijden onder ons bestelgedrag

 

Maar ook heeft onze besteldrift grote impact op de mensen die al die pakketjes bezorgen. Dit jaar zijn er veel misstanden aan het licht gekomen in de logistieke wereld. Zo publiceerde de Volkskrant in september 2021 de bevindingen van een journalist die undercover meeliep met pakketbezorgers. Wat bleek: niet alleen worden ze doorgaans schandalig onderbetaald (doordat er net als in fast fashion subcontracting plaatsvindt: bij drukte worden opdrachten onder de radar uitbesteed aan partijen die het minder goed voorhebben met hun werknemers), ook is de werkdruk onmenselijk hoog. Zo hoog dat wc-bezoekjes er niet eens vanaf kunnen, en krappe bezorgplanningen niet eens gehaald worden, met veel negatieve feedback tot gevolg.

 

Het huidige online bestelgemak leidt tot nog meer brainless consuming

 

En dan is er nog onze eigen gemoedsrust. Mijn oude ‘ik’ is er zelf het perfecte voorbeeld van: hoe gemakkelijker en goedkoper ik kon bestellen, hoe meer ik in m’n winkelmandje gooide en hoe minder goed ik nadacht over mijn aankopen. Het gemak waarmee we pakketjes bestellen en retourneren, maakt het nog moeilijker om kritisch na te denken over ons eigen koopgedrag. Met een groeiende weggooimentaliteit én afvalstapel tot gevolg.

 

 

 

 

Zo kan het ook anders: koop duurzaam en lokaal

 

Gelukkig kan het ook anders. Allereerst is het belangrijk dat we beter nadenken over wát we kopen en de consequenties van onze aankopen. Ook is het tijd dat we producten van minder ver gaan halen. Fysiek en lokaal shoppen moet veel meer een podium krijgen. Dat zorgt niet alleen voor een lagere impact, maar ook (vooral!) voor bewustere aankopen. Lokale, duurzame retailers stellen hun aanbod met zoveel zorg en liefde samen. Ze weten als geen ander wat ze inkopen en ze vertellen persoonlijk het inspirerende verhaal achter je kleding. Bovendien kun je alles aanraken, passen en vragen voordat je iets koopt, waardoor je bewuster koopt dan met één klik op de knop. En uit ervaring weet ik: als ik het verhaal ken achter m’n kleding, draag ik het met veel meer trots. Als iemand vraagt waar ik die mooie jurk vandaan heb, vertel ik dit verhaal door en inspireer ik anderen om ook bewuster te kopen. Zo creëren we een waterrimpeleffect, waar stukje bij beetje de hele mode-industrie beter van wordt. Weet dus waar je met je geld aan bijdraagt en laat je goed informeren.

 

Als je deze decembermaand iets vraagt of geeft, support dan zoveel mogelijk lokale ondernemers. Koop je cadeaus bij mensen met hart en ziel voor wat ze doen en de moed om voor een fysieke winkel te blijven strijden in deze moeilijke tijd. Dus ga eens langs mooie winkels in jouw buurt en laat je inspireren door de verhalen achter je aankopen. En vergeet niet hoeveel impact jouw aankoop heeft op lokale ondernemers, die onze hulp in deze tijd ontzettend goed kunnen gebruiken. In mijn woonplaats Amsterdam zijn ontzettend veel mooie duurzame winkels te vinden. Je vindt ze allemaal verzameld op online platform Ware Westen. Bekijk ze eens. En ervaar hoe goed het voelt.

 

P.s. en áls je toch online iets bestelt… tips!

 

1. Koop alleen wat je nodig hebt. Niet 10 broeken om ‘zomaar’ te passen.
2. Check van tevoren goed je maat: meet jezelf op, of mail de shop als je er niet uit komt.
3. Bestel op tijd en kies voor de meest langzame bezorgoptie.
3. Laat het pakket bezorgen op een afhaalpunt en haal het daar met de fiets op.
4. Wees thuis, zodat vervoerders niet meerdere keren hoeven te pendelen. Dat scheelt flink in CO2-uitstoot én werkdruk bij pakketbezorgers.
5. Stuur je iets terug? Breng het pakket, indien mogelijk, terug bij een fysieke winkel. En het liefst natuurlijk met een duurzaam transportmiddel.
6. Bewaar kleine doosjes. Als je slechts iets kleins moet terugsturen, kun je het daarin verzenden. Dit maakt het transport efficiënter (er past veel meer in een bus) en de milieu-impact relatief kleiner.

 

 

 

 

 

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Ware Westen, een prachtig online platform dat alle inspirerende duurzame shoplocaties in Amsterdam West laat zien. Dit artikel is ook gepubliceerd op deze website.

 

 

__________

 

 

Bronnen
NPO Kennis, Milieu Centraal en RTL Nieuws.

 

Fotocredits
Bogdana Ferguson voor Atelier Doré (2018), Jen Carey voor Wall Street Journal (2018).

 

 

__________

 

 

 

______

De beste sustainable fashion inspiratie in je inbox?

Schrijf je in voor de gratis WSS newsletter en ontvang elke twee weken het laatste nieuws uit de duurzame modewereld, inspirerende merken, kritische blikken op de kledingindustrie, brand guides, kortingscodes en ander moois. Gewoon lekker makkelijk in je mailbox 🙂