De kledingindustrie draait helaas nog steeds op een onethisch systeem van uitbuiting en vervuiling. De grootte en complexheid van dit wereldwijde probleem kan verlammend werken voor consumenten. Maar onderschat je invloed niet: jouw koopgedrag en stem kunnen wel dégelijk een verschil maken! Met deze tips draag je als consument direct bij aan de strijd voor een eerlijke kledingindustrie.

Deze week is het alweer 10 jaar geleden dat de Rana Plaza ramp plaatsvond; de grootste en dodelijkste ramp in de kledingindustrie ooit. De instorting van de enorme kledingfabriek was een direct gevolg van fast fashion’ race to the bottom (lees hier hoe dat precies zit). Sindsdien is er bottom line weinig veranderd: nog steeds buiten fast fashion merken honderden miljoenen(!) mensen in de kledingindustrie uit. Nog steeds is er amper wet- en regelgeving die onethische praktijken verbiedt. Ultrafast fashion merk SHEIN werd in korte tijd de grootste kledingmerk ter wereld(!). En in de gemiddelde webshop vind je geen enkele info over arbeidsomstandigheden en dat is nog legaal ook.

Waar er vlak na de Rana Plaza ramp een soort nieuwe beweging van duurzame merken en influencers ontstond, hoor ik ook steeds meer frustratie en demotivatie. Waarom lukt het niet om het systeem te veranderen en bad guys aan te pakken? Heeft het überhaupt zin om te blijven vechten?

Laat je niet ontmoedigen: als consument kunnen we juist zóveel invloed uitoefenen!

JA! Dat heeft zéker zin (anders zou ik dit werk niet meer doen)! Vergeet niet dat er momenteel vanuit allerlei hoeken de basis wordt gelegd voor een eerlijker systeem. Denk aan een belangrijk internationaal veiligheidsakkoord dat al door veel (fast fashion!) merken is ondertekend en ook legally bindend is. Ook is de Europese Commissie momenteel aan het kijken hoe er strengere regels kunnen worden opgesteld voor de kledingindustrie en regels voor geïmporteerde kledingmerken.

n de Tweede Kamer ligt nu een Initiatiefwet om de kledingindustrie circulair te maken. De Autoriteit Consument en Markt is begonnen met het vervolgen en beboeten van greenwashing. Zo moest H&M in 2022 stoppen met z’n misleidende Conscious lijn). De grote media schrijven steeds vaker en kritischer over de mode-industrie en dat zorgt voor een groeiende bewustwording bij consumenten. En na Rana Plaza zijn er zóveel prachtige idealistische kledingmerken bij gekomen waar je wél met een gerust hart kunt kopen.

Ik hoor vaak dat mensen zichzelf als nietig en impactloos zien in dit geheel. Schud die gedachten alsjeblieft van je af, want écht: ook als individu kunnen we wel degelijk invloed uitoefenen. Dit zijn de meest impactvolle manieren om als consument de kledingindustrie te veranderen:

1. Koop bewust en support the good guys

Vuistregel nummer één: als je iets koopt, koop dan bij merken die op een eerlijke manier produceren. Besef dat je met je geld direct bijdraagt aan een bedrijf dat de kledingindustrie beter of slechter kan maken. Geen idee waar je moet beginnen, of hoe je dat moet checken? Begin bij:

1. Kijk hoe jouw lievelingsmerk scoort op arbeidsomstandigheden (People) op Good On You, een online platform dat al duizenden grote internationale kledingmerken heeft geanalyseerd zodat jij het niet meer hoeft te doen.

2. Kijk welke merken member zijn van de Fair Wear Foundation en dus gegarandeerd werken aan eerlijke arbeidsomstandigheden in hun keten. Denk aan merken als Kuyichi, Armedangels, Filippa K, Zeeman, Closed en Ganni.

3. Kijk in mijn Grote Eerlijke Merkenindex welke merken in ieder geval ‘Sara approved’ zijn. En browse door mijn 20+ Brand Guides om per categorie de mooiste duurzame kledingmerken te ontdekken.

2. Teken voor betere wet- en regelgeving

Momenteel loopt er een een belangrijk Europees burgerinitiatief dat vecht voor betere wet- en regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden. De Good Clothes, Fair Pay petitie heeft al ruim 131.000 handtekeningen opgehaald en is de grootste petitie op dit gebied óóit, en heeft daarmee grote potentie om ook écht een verschil te maken. Teken de petitie hier. 

Lees hier meer over het belang van de campagne. Ik deel vaker petities die strijden voor een eerlijke kledingindustrie, volg me op Instagram om op de hoogte te blijven.  

3. Laat je stem horen als consument

1. Stuur merken een e-mail

Onderschat ook niet hoeveel impact het heeft om als consument je stem te laten horen! Ook heeft het veel zin om je stem te laten horen naar fast fashion merken toe. Communiceert een merk amper over arbeidsomstandigheden op de website? Of vind je de communicatie ongeloofwaardig? Wil je weten of jouw kledingstuk fair is gemaakt? Stuur het merk een mailtje, of stel je vraag in de winkel. Je geeft hiermee een belangrijk signaal af: transparantie en arbeidsomstandigheden zijn belangrijk. En hoe meer consumenten kritische vragen stellen, hoe meer de urgentie groeit om hier als merk aandacht aan te besteden.

Ook interessant om te analyseren wat voor antwoord je terug krijgt. Krijg je een kort, algemeen berichtje en heb je het gevoel dat je wordt afgescheept? Of gaat het merk inhoudelijk in op je vraag, en krijg je een concreet, helder (en het liefst meetbaar) antwoord? Daar kun je vaak al wat conclusies uit trekken.

2. Stel kritische vragen op Instagram

Niet iedereen is van deze werkwijze (call outs) gecharmeerd, maar ik heb gemerkt dat het echt een verschil kan maken: merken in het openbaar aanspreken op hun gebrek aan transparantie. Deelt een kledingmerk iets op social media over duurzaamheid, en heb jij daar vraagtekens bij? Deel je kritische gedachten of vragen direct onder de post, bijvoorbeeld op Instagram. Ook hierbij kun je veel informatie halen uit de manier waarop je antwoord krijgt, én je inspireert andere mensen meteen: geloof niet alles zomaar en stel kritische vragen.

Voorbeeld: de H&M transparantie greenwashing case

Een concreet voorbeeld waarop deze werkwijze direct grote gevolgen had, was toen H&M in de Fashion Transparency Index als ‘meest transparante merk’ kwam. In deze Index werden 250 van ‘s werelds grootste kledingmerken vergeleken op het gebied van transparantie, en H&M kwam van die 250 merken als beste uit de bus. Maar wat de fast fashion gigant vervolgens deed, was op Instagram campagne voeren met het nieuws: “H&M is the most transparent brand in the world”. Dat was natuurlijk totale onzin, en keiharde greenwashing. Er volgde een stortvloed aan reacties van kritische consumenten, die daarmee ook weer andere mensen aan het denken zetten. De post ging viral, blogs pikten het op en H&M besloot de campagne te verwijderen. Zo zie je maar. Het loont écht om je uit te spreken.

___________

Fotocredits: Greenpeace